Khí pháp Karatedo (Phương pháp hô hấp Đan Điền)

Trong đời sống hằng ngày, nguồn năng lượng (Khí) đóng một vai trò rất quan trọng trong sự liên quan mật thiết giữa cơ thể và tâm trí con người. Cũng như hơi thở qua việc hô hấp không khí là một yếu tố quan trọng nhất trong tiến trình phát sinh năng lượng (Khí). Qua tiến trình hô hấp không khí, dưỡng khí (Oxygen) trong không khí được gạn lọc như một nhiên liệu căn bản dùng đốt cháy thực phẩm để sinh ra năng lượng (khí), thán khí (Carbon Dioxide) và nước theo phương trình hoá học:

    Food + Oxygen + Energy + Carbon Dioxide + Water

 (Thực phẩm) + (Dưỡng khí) + (Năng lượng) + (Thán khí) + (Nước)      

Năng lượng (Khí) được sinh ra từ phản ứng hóa học của dưỡng khí và thức ăn được dùng bồi dưỡng, điều hòa nhiệm vụ não bộ và các bộ phận trong cơ thể cũng như tạo nên một sức mạnh chịu đựng, dẻo dai về thể chất lẫn tinh thần. Để có nguồn năng lượng (Khí) sung mãn, khỏe mạnh, ngoài hai yếu tố cần thiết cần phải có như dưỡng khí (Oxygen) tức không khí trong lành và thức ăn tươi tốt (đầy đủ chất dinh dưỡng). Ngoài ra, cũng cần có thêm những yếu tố khác hỗ trợ như: nước uống tinh khiết, ánh sáng mặt trời, nghỉ ngơi tịnh dưỡng, tâm trí quân bình và vận động thể dục... Hô hấp (hít thở) không khí đóng một vai trò quan trọng nhất trong sự sống. Hô hấp là để sống và tạo nên hơi thở cho nguồn sinh lực trong con người. Sau một công việc mệt nhọc hay một ngày lao tâm, lao lực người ta áp dụng một số phương pháp tập hít thở không khí gọi là tập khí công để cơ thể được khỏe mạnh, tinh thần tươi tỉnh, sinh lực được phục hồi cũng nhờ vào sự biến năng của dưỡng khí được không khí mang vào cơ thể. Ngày nay dưới ánh sáng khoa học cho ta biết rõ cơ thể, đặc biệt là các bắp thịt trong lúc hoạt động rất cần khí Oxy để tiêu khử khí Carbonic. Oxy tiềm tàng trong không khí được hít vào phổi  rồi hòa tan vào huyết để được tải khắp cơ thể. Huyết cũng tải về phổi thán khí do các bộ phận khác tiết ra và được thải ra ngoài lúc thở ra. Như vậy khí và huyết là hai yếu tố gắn bó mật thiết với nhau, do đó hai quá trình vận khí và vận huyết cũng gắn chặt với nhau. Lưu thông khí huyết là điều kiện cơ bản trong việc bảo vệ sức khỏe và rèn luyện cơ thể.

Trong xã hội hiện đại, do khoa học kỹ thuật tiến bộ nên con người đa phần sử dụng máy móc trong sinh hoạt, sản xuất hằng ngày ít quan tâm đến hoạt động thể lực. Cứ như thế, không chỉ cơ bắp tay chân ít hoạt động không phát triển được mà Hoành cách mô cũng ít vận động khiến cho cơ thể ngày một thêm trì trệ, phản ứng chậm chạp làm cho sự tuần hoàn máu không thông suốt. Hơn nữa trong cuộc sống hằng ngày, bất cứ ở đâu cũng thường xảy ra những biến động tình cảm quá độ như Mừng, Giận, Thương, Ghét, Buồn, Vui, Muốn (Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục). Hoặc do nhiều áp lực công việc khiến thân tâm bất an, điều này chính là hiệu ứng mặt trái mà ít ai nghĩ đến của nền văn minh hiện đại. Do vậy, ngày nay người ta cần có một thể phách tráng kiện để sống có chất lượng và luôn vui khoẻ làm tăng tuổi thọ. Muốn được như thế phải thường xuyên vận động, không chỉ rèn luyện cho cơ bắp được săn chắc mà còn phải chú tâm rèn luyện hệ thống hô hấp. Xoa bóp bên ngoài và tẩy rửa nội tạng bên trong. Hô hấp Đan Điền như một liệu pháp giúp giảm Stress, giảm đau, trầm cảm, có thể hóa giải được những nỗi đau tinh thần và nhiều bệnh tật. Phương pháp hô hấp Đan Điền vì thế ngày càng trở nên trọng yếu cho tất cả mọi người. Đan Điền (hoặc Khí Hải) đều gọi chung là phần bụng dưới - nơi có thể chế thuốc trường thọ nằm trong cơ thể bạn.

Thông thường các vận động viên hô hấp Đan Điền nhưng không chủ động, chẳng hạn như vận động viên bóng chuyền phải giữ lại thăng bằng cho các phần cơ bắp ở chân, hông, tay. Ngoài ra, gối của anh (cô) ta phải thường co xuống, hông thấp rồi cùng lúc theo tiếng thét nhảy lên vung tay đập hoặc cản bóng, toàn thân bấy giờ phải giữ thẳng. Với những thao tác vận động như vậy, người vận động viên này đã tình cờ thực hiện phương pháp hô hấp Đan Điền đoản khí (thở ra ngắn) rất hiệu quả. Bạn hãy chú ý xem, khi thét, hai chân của vận động viên bóng chuyền ấy đạp đất nhảy lên và thở ra mạnh sẽ ngẫu nhiên làm tăng cường áp lực ở dưới bụng. Có thể tập hô hấp Đan Điền trong tư thế đứng, ngồi, nằm hoặc đi miễn sao vận dụng được hoành cách mô một cách dễ dàng. Lúc vận động nhiều, thở sâu và nhanh, có thể cho không khí qua miệng để tăng cường lưu lượng không khí ra vào, cung cấp nhiều Oxy và khử nhiều khí Carbonic. Lúc không vận động thì thở nhẹ, dài, sâu, rất chậm, đều đặn và toàn thân yên tĩnh để điều hòa. Bạn có thể nhắm mắt lại tập trung ý nghĩ vào từng nhịp thở.

Khí công hiện nay có rất nhiều trường phái nhưng nhìn chung có thể phân ra làm hai loại: Trường khí (thở ra dài hơi) và Đoản khí (thở ra thật nhanh).

- Trường khí (In Ibuki): khiến thân tâm người tập được an định. Các tư thế đi, đứng, ngồi, nằm đều có thể tập được. Tư thế ngồi Kiết già bạn có thể tưởng tượng từ huyệt Bách Hội, Nhân Trung và Đan Điền trên một đường thẳng góc với mặt đất. Sau một thời gian tập luyện hô hấp Đan Điền lâu dài nó không còn là một cái gì hư ảo để chúng ta phải áp đặt các phương pháp tập thở như ban đầu, mà nó là hiện thực như một dòng suối sinh lực lưu thông tự nhiên trong cơ thể chúng ta. Đó là cách thở bình thường của một trẻ hài nhi, vì mãi đến khi lớn lên nó mới học cách thở bằng ngực.

- Đoản khí (Yo Ibuki): giúp tăng cường năng lực cho thân tâm người tập. Yo Ibuki là một cách thở mạnh, tiếng thở có hiệu quả làm người ta khiếp hãi. Hơi thở vào được hít nhanh qua mũi trong khi hơi thở ra được thở bằng miệng từng hơi ngắn. Khi thở ra, cả thân người gồng cứng, kể cả cuống họng. Khí quản bị thắt chặt và không khí được dồn từ Đan Điền lên. Phương pháp thở này là thở như mãnh thú nhưng phải thở ra trước, hít vào sau một cách có ý thức. Đẩy khí ra một cách tự nhiên, khoang ngực và khoang bụng ép vào, các tĩnh mạch máu từ bụng ép lên tim, sau đó nhanh chóng chuyển lên phổi. Phần ngực co lại sẽ đẩy ra một lượng khí Cacbonnic. Dưỡng khí sẽ vào phổi, tuần hoàn khắp châu thân một cách thông suốt.

Dù hô hấp trong lúc tọa thiền hay vận động thể dục, yếu lĩnh cũng là thực hiện hô hấp Đan Điền. Mục đích của phương pháp luyện hơi thở này là tạo nên một sức mạnh thể chất. Sức mạnh ấy cũng đi vào nội tạng, nơi hơi thở được coi là đã làm cho tim và những cơ quan khác trở nên cường tráng. Theo những cao thủ Karatedo và các Cao tăng, Thiền sư ở Nhật Bản đã từng trải nghiệm tu tập. Nếu bạn kiên trì tập luyện phương pháp hô hấp Đan Điền chỉ cần bỏ ra 15 phút buổi sáng và 30 phút buổi tối tập luyện nó có tác dụng rất lớn đến việc trút bỏ gánh nặng, giảm thiểu căng thẳng, hoá giải tính hay nóng giận, hết trầm cảm và dục vọng tầm thường khác. Ngoài ra, nó có tác dụng ngăn chặn hiệu quả các chứng bệnh phổ biến vừa mang lại sức sống tươi trẻ, giàu sinh khí cho thân tâm người tập. Trong thực hành, thở cũng là thiền nếu ta có ý thức, quán tưởng. Hô hấp Đan Điền dài hơi vừa đếm 1, 2, 3 vừa thở ra làm cho Chấn Thủy lõm xuống. Khi đã thuần thục bạn có thể đếm dài hơi từ 1 đến 10 và lặp lại liên tục. Tập hô hấp Đan Điền khiến cho các vận động viên có được đảm lưu (sự can đảm), bình tâm (tâm bình lặng), tập trung lực (sức tập trung) và ý sáng (trí sáng tạo). Phương pháp hô hấp Đan Điền là phương cách hô hấp tự điều chỉnh giữa cơ thể con người và vũ trụ hòa thành một tổng thể hợp nhất mang đến sự an định thân tâm, tăng cường sức khỏe.

Những yếu tố quan trọng trong phương pháp hô hấp Đan Điền mà bạn cần lưu ý là:

- Tinh túy của phương pháp hô hấp Đan Điền nằm ở chỗ vận động Hoành cách mô.

- Phương pháp hô hấp Đan Điền yêu cầu thở ra trước rồi mới hít vào “Hô chủ, hấp tòng” (thở ra là chủ, sau đó hít vào). Cụ thể là trước hết bạn hãy dùng lực để thở ra khí cũ, sau đó từ từ hít vào khí mới thật nhịp nhàng.

- Trong quá trình tập luyện, toàn thân bạn phải buông lỏng. Đầu tiên, bạn cúi người gập ra trước để thở ra một cách trọn vẹn, tiếp theo bạn nâng thân mình từ từ thẳng lên đồng thời hít khí vào tự nhiên, từ tốn. Hoành cách mô của bạn sẽ được hạ thấp tối đa khi bạn thực hiện đúng các bước thao tác đó. “Thượng hư, hạ thực” (trên rỗng, dưới chắc).

Khác với những phương cách hô hấp thông thường, tập luyện phương pháp hô hấp Đan Điền khiến bạn cảm thấy sảng khoái, thú vị dù phải thực hiện đến hàng chục lần. Đặc biệt, tâm trí của bạn thanh thoát, không hôn trầm mà ngược lại trở nên nhanh nhạy, minh mẫn hơn trước rất nhiều. Với những bạn mới bắt đầu làm quen sẽ cảm thấy người nóng lên, trán đổ mồ hôi, bụng trở nên nhẹ nhàng, mũi thông suốt rất thoải mái. Muốn đạt được những lợi ích do phương pháp hô hấp Đan Điền mang lại, bạn cần tập luyện kiên trì, lâu bền, không gián đoạn. Trong phương pháp hô hấp Đan Điền khi bạn dùng lực ở phần bụng dưới (Đan Điền) mới có thể sản sinh đảm thức (lòng can đảm và trí thông tuệ), toàn thân đứng vững, ổn định. Vì vậy, điểm cốt yếu của phương pháp hô hấp Đan Điền là dùng lực ở khu vực Đan Điền. Kình lực ở eo hông phối hợp với lực của bạn ở bụng dưới giúp toàn thân bạn giữ vững bất động dưới bất kỳ tác động của lực đẩy bên ngoài nào. Ngoài ra, những người luyện tập hô hấp Đan Điền đoản khí lâu năm, khi họ thở ra, cơ bắp của họ cũng như một quả bóng được căng hơi, những vật thể cứng, nặng, sắt bén khi va chạm nó có thể chịu đựng và dội ngược trở lại. Những bạn mới bắt đầu sẽ gặp trở ngại trong việc duy trì áp lực ở bụng dưới lâu dài dù có thể gia tăng áp lực trong một vài buổi tập đầu tiên. Để tập phương pháp dùng lực ở bụng dưới thuần thục, bạn cần rèn luyện lâu dài, bền bỉ, thường xuyên. Các tráng sĩ ngày xưa khi vung lưỡi kiếm lên cùng tiếng thét “Kiai” cũng đã thực hiện hô hấp Đan Điền đoản khí trong chiêu thức của mình. Với những bạn đã trải qua một quá trình tập luyện khá dài sẽ biết cách dùng lực ở Đan Điền, tai mắt không bị rối loạn, tiếng thét vang dội đầy uy lực, dũng khí, tâm trí lúc nào cũng bình tĩnh, kiên cường trước mọi chấn động, rủi may trong cuộc sống.

Phương pháp hô hấp Đan Điền của Karatedo là những động tác nhu hòa, nhẹ nhàng nhưng mang lại hiệu quả lâu bền, hữu ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn. Phương pháp hô hấp Đan Điền là dùng hơi thở đẩy ra hết những cặn khí đã tích trữ trong cơ thể rồi hít vào thật sâu nguồn dưỡng khí mới. Tập luyện phương pháp hô hấp Đan Điền là dựa trên cơ sở khoa học thực tế phù hợp với vận động sinh lý tự nhiên của cơ thể để tránh được những tật bệnh có thể phát sinh. Đó là phương pháp tạo điều kiện tốt cho khí Oxy vào cơ thể giúp các tế bào hoạt động tốt hơn. Nó đưa khí Carbonic ra khỏi hơn ba trăm triệu phế nang của phổi tạo môi trường tốt đẹp cho toàn cơ thể. Vì vậy chúng ta nên kiên trì tập luyện hô hấp Đan Điền hằng ngày như người xưa đã nói: “Quyền bất ly thủ, khúc bất ly khẩu” (tay không rời quyền, miệng không ngừng thổi) bởi khí công và kỹ thuật tay chân trong Karate là động tĩnh kết hợp, hoặc: “Xuân hư minh mục hạ ha tâm. Thu tự đông xuy phế thận minh” (mùa xuân thở ra ép khí thành tiếng “xùy” thì mắt sáng; mùa hạ thở ra ép khí thành tiếng “ha” thì dưỡng tim; mùa thu thở ra ép khí thành tiếng “xi”; mùa đông thành tiếng “chùy” thì phế, thận được an. Theo thuyết Âm Dương, trong trời đất có khí âm, khí dương; ngày đêm cũng có khí âm dương. Trong con người cũng có khí âm dương, khí là dương, huyết là âm, lục phủ là dương, ngũ tạng là âm. Khí là năng lực của vũ trụ, luôn luôn hiện hữu nhưng vẫn ngủ yên nếu không được khai mở.

Chuyên cần tập luyện hô hấp Đan Điền Karatedo thì gân cốt mạnh mẽ, thể chất biến đổi thể lực yếu trở thành mạnh, hoàn thiện cả thân tâm. Hô hấp Đan Điền không có điều gì thần bí mà chỉ là một phương thức bảo vệ sức khỏe để có cuộc sống lâu dài. Theo các nhà nghiên cứu, ngày xưa Đức Thích Ca Mâu Ni đã sử dụng hô hấp Đan Điền khởi đầu như một phép kiện thân rất có giá trị, sau đó trở thành phương pháp quán nội, khai ngộ tiếp cận chân lý.

 PHAN CHI

Trở lại Đầu trang

Bài viết khác